کارگر ساده در دبی (حقوق و شرایط استخدام کارگر ساده در دبی)

دبی به‌عنوان قلب تپنده اقتصاد امارات و یکی از پررونق‌ترین شهرهای خاورمیانه، سال‌هاست مقصد اصلی هزاران کارگر ساده از کشورهای مختلف جهان است. رشد سریع صنعت ساخت‌وساز، توسعه زیرساخت‌ها و نیاز روزافزون به خدمات شهری، فرصت‌های شغلی فراوانی را برای نیروهای غیرماهر فراهم کرده است. 

کارگرانی که بدون داشتن مهارت تخصصی یا تحصیلات دانشگاهی، می‌توانند در بخش‌های مختلف مشغول به کار شوند و منبع درآمدی پایدار برای خود و خانواده‌شان به دست آورند؛ بااین‌حال، دریافت ویزای کاری دبی و آگاهی از شرایط استخدام کارگر غیر ماهر در دبی، میزان حقوق و قوانین مرتبط با کارگران ساده، ضرورتی انکارناپذیر است؛ چرا که این شناخت، مسیر مهاجرت کاری را روشن‌تر می‌سازد و از بسیاری چالش‌ها و مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری خواهد کرد.

ساعات کاری کارگر ساده در دبی

در دبی و به‌صورت کلی در امارات متحده عربی، ساعات کاری کارگران ساده در بخش خصوصی طبق قوانین رسمی موارد زیر را شامل می‌شود:

سقف ساعات کاری دبی

بر اساس ماده ۱۷ قانون کار فدرال شماره ۳۳ (۲۰۲۱)، ساعات کاری مجاز در بخش خصوصی ۸ ساعت در روز یا ۴۸ ساعت در هفته است؛ اما برای برخی مشاغل مانند هتل‌ها، رستوران‌ها، نگهبانی و برخی حوزه‌های خدماتی که بخش مهمی از مشاغل ایرانیان در دبی را نیز تشکیل می‌دهند، این سقف ممکن است تا ۹ ساعت در روز افزایش یابد.

در مشاغل سخت یا خطرناک، کارفرما موظف است ساعات کاری را کاهش داده و مجاز به بیش از ۷ ساعت در روز نیست.

روزهای ویژه و اعتکاف دبی

در ماه مبارک رمضان، ساعات کاری روزانه برای همه انواع مشاغل تا ۲ ساعت کاهش می‌یابد.

استراحت و میان‌وعده دبی

بر اساس ماده ۶۶ قانون کار، کارگر نباید بیش از ۵ ساعت متوالی کار کند و باید پس از آن استراحتی حداقل یک ساعت برای غذا، نماز یا تجدید قوا داشته باشد؛ این زمان استراحت جزو ساعات کاری محسوب نمی‌شود.

نرخ ساعات اضافه‌کاری (Overtime) در دبی

اضافه‌کاری بیش از سقف قانونی (۸ ساعت در روز یا ۴۸ ساعت در هفته) مجاز است؛ اما دارای شرایط خاصی است:

حداکثر ۲ ساعت اضافه‌کاری در روز معمولاً مجاز است؛ مگر در شرایط اضطراری یا حفظ امنیت کاری.
نرخ پرداخت اضافه‌کاری به این صورت محاسبه می‌شود:

• %۲۵ فوق‌العاده برای ساعات اضافه‌کاری معمول.
• %۵۰ فوق‌العاده اگر اضافه‌کاری بین ساعت‌های ۹ شب تا ۴ صبح انجام شود.

اگر کار در روز جمعه (روز تعطیل هفتگی) انجام شود، کارگر حق دارد یا روز تعطیل جایگزین دریافت کند یا مزد روز عادی به‌اضافه %۵۰ آن را دریافت نماید.

قوانین و مرخصی کارگری در دبی

در امارات متحده عربی کارگران شاغل در بخش خصوصی مطابق با قانون کار فدرال شماره ۳۳/۲۰۲۱ حق برخورداری از انواع مرخصی‌ها را دارند. آگاهی از این قوانین برای متقاضیان کار، به‌ویژه افرادی که از طریق سایت های کاریابی در دبی به دنبال فرصت‌های شغلی هستند، اهمیت زیادی دارد؛ چرا که شناخت دقیق حقوقی به کارجویان کمک می‌کند با دیدی روشن‌تر قراردادهای کاری خود را بررسی کرده و از حقوقشان در محیط کار اطمینان حاصل کنند.

مرخصی سالیانه دبی

پس از پایان دوره شش‌ماهه از آغاز به خدمت، کارگر مستحق مرخصی سالانه با حقوق است. اگر شغل به مدت یک سال کامل ادامه یافته باشد، ۳۰ روز تقویمی مرخصی سالانه با حقوق کامل تعلق می‌گیرد. درصورتی‌که سابقه خدمت بین شش ماه تا یک سال باشد، دو روز مرخصی برای هر ماه به کارگر تعلق خواهد گرفت؛ همچنین اگر قرارداد کاری قبل از مصرف مرخصی سالیانه خاتمه یابد، حق دریافت معادل حقوق برای روزهای استفاده‌نشده محفوظ است.

کارفرما می‌تواند بر اساس نیازهای سازمانی و پس از هماهنگی با کارگر تاریخ استفاده از مرخصی را تعیین کند و حداقل یک ماه قبل کارگر را از تاریخ مرخصی اطلاع‌رسانی کند. در برخی شرایط، انتقال مرخصی به سال بعد با موافقت کارفرما امکان‌پذیر است؛ بااین‌حال، نمی‌توان از کارگر جلوگیری کرد تا مرخصی انباشته را برای بیش از دو سال استفاده نکند یا در پایان قرارداد معادل ریالی مرخصی روزهای باقیمانده پرداخت شود؛ علاوه بر این ایام تعطیل رسمی یا بیماری درصورتی‌که در بازه مرخصی سالیانه قرار گیرند به‌عنوان جزئی از مرخصی حساب می‌شوند، مگر اینکه قرارداد یا آیین‌نامه شرکت ترتیب دیگری داده باشد.

آگاهی از چنین جزئیاتی به‌ویژه برای افرادی که علاوه بر اشتغال به‌دنبال راه اندازی بیزینس در دبی هستند، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا مدیریت زمان و حقوق کاری می‌تواند بر برنامه‌های کاری و سرمایه‌گذاری شخصی نیز اثرگذار باشد.

مرخصی استعلاجی (بیماری) دبی

کارگران پس از پایان دوره آزمایشی معمولاً واجد شرایط تا ۹۰ روز مرخصی استعلاجی در سال هستند. این مرخصی می‌تواند پیوسته یا متناوب باشد. ۱۵ روز اول به‌صورت حقوق کامل، ۳۰ روز بعدی با حقوق نصف و تا ۴۵ روز انتهایی بدون حقوق محسوب می‌شود. 

برای استفاده از مرخصی استعلاجی، ارائه گواهی پزشکی معتبر (از مراکز مجاز) و اطلاع‌رسانی به کارفرما ظرف زمان مشخص (معمولاً چند روز از شروع بیماری) ضروری است. برخی شرایط مانند شروع بیماری در دوره آزمایشی یا بیماری ناشی از تقصیر کارگر (مثلاً نقض قوانین بهداشتی یا مصرف الکل/مواد مخدر) می‌تواند حق دریافت حقوق در برخی مراحل استعلاجی را منتفی کند؛ همچنین در صورت اتمام کل ۹۰ روز استعلاجی و عدم بازگشت به کار، کارفرما حق اعلام پایان قرارداد را دارد.

مرخصی در صورت فوت یا اتفاقات خاص (Bereavement Leave) دبی

اگر همسر فوت کند، کارگر مستحق پنج‌روز مرخصی با حقوق است. درصورتی‌که والدین، فرزند، خواهر یا برادر، پدربزرگ، مادربزرگ یا نوه متوفی باشند، سه روز مرخصی با حقوق تعلق می‌گیرد.

مرخصی والدینی دبی

هر یک از کارگران که فرزندی جدید به دنیا آمده داشته باشند، می‌توانند تا پنج‌روز کاری مرخصی با حقوق به‌منظور رسیدگی به کودک دریافت کنند؛ این مرخصی باید در شش ماه اول پس از تولد استفاده شود.

مرخصی تحصیلی (Study Leave) دبی

اگر کارگر حداقل دو سال سابقه خدمت داشته باشد و در یک مؤسسه آموزشی معتبر ثبت‌نام کرده باشد، می‌تواند حدود ده روز کاری در سال برای شرکت در امتحانات استفاده کند.

سایر انواع مرخصی در دبی

قانون پیش‌بینی می‌کند امکان مرخصی بدون حقوق وجود دارد؛ به شرط موافقت کارفرما. این نوع مرخصی جزو دوره خدمت رسمی محسوب نشده و حق مرخصی قانونی شمار نمی‌رود؛ همچنین در برخی شرایط مذهبی یا ملی (برای انجام مناسک مذهبی خاص مثل حج) ممکن است مرخصی خاصی تعریف شده باشد. 

لیست مشاغل کارگری در دبی و میزان حقوق

درحالی‌که وزارت منابع انسانی و امارات (MOHRE) حداقل حقوق را برای برخی از مشاغل ماهر براساس سطوح ویزا مشخص کرده است، این موارد بیشتر شامل حرفه‌های فنی و تخصصی است و برای بسیاری از مشاغل ساده مانند کارگری عمومی، ساختمانی یا خدمات شهری هیچ حداقل حقوق قانونی تعیین‌شده‌ای وجود ندارد. بدین‌ترتیب، میزان دستمزد در این مشاغل بیشتر مبتنی بر توافق خصوصی بین کارفرما و کارگر یا بازار کار است.

 آگاهی از این جزئیات، به‌ویژه برای کسانی که قصد سرمایه‌گذاری یا ثبت شرکت در دبی را دارند، اهمیت دارد؛ زیرا فهم دقیق شرایط حقوقی و بازار کار، می‌تواند در برنامه‌ریزی مالی و انتخاب مدل کسب‌وکار موثر باشد. در ادامه، براساس جدیدترین داده‌های موجود (که از منابع رسمی مانند MOHRE برای مشاغل دسته‌بندی‌شده و منابع تحلیلی برای مشاغل عمومی استخراج شده‌اند)، جدول زیر ارائه شده است:

• شغل ماهر سطح ویزا ۱/۲/۳: مشاغلی با مهارت تخصصی و ویزای فنی که براساس دستورالعمل‌های MOHRE حداقل حقوق برای آنها تعریف شده است.
• کارگر ساده/عمومی: عاملی که در بخش‌هایی مانند ساخت‌وساز، نظافت یا کمک‌کاری فعالیت دارد و حقوق آنها معمولاً از ۱,۱۰۰ تا ۱,۸۰۰ درهم در ماه برآورد می‌شود؛ هرچند این ارقام بیشتر ماهیت میانگین بازار دارند تا یک قانون الزام‌آور.

شرایط استخدام کارگر غیر ماهر در دبی

برای استخدام یک کارگر غیرماهر (مثل کارگر ساختمانی، نظافتچی، کمک‌کار) در دبی، چند مرحله و شرایط مهم وجود دارد که هم کارفرما و هم کارگر باید آن‌ها را رعایت کنند:

مجوز کاری (Work Permit)

تمام کارگران خارجی باید مجوز کاری معتبر از وزارت منابع انسانی و امارات (MOHRE) داشته باشند. استخدام بدون این مجوز جرم است و تا ۲۰۰,۰۰۰ درهم جریمه دارد.

فرایند ساده‌شده برای گذر از مراحل اداری دبی

MOHRE خدمات الکترونیکی (Work Bundle) ارائه داده تا مراحل درخواست، صدور و تمدید مجوز کاری از طریق پلتفرم‌های دیجیتال انجام شود.

ویزا بر اساس حمایت کارفرما صادر می‌شود

کارگر باید یک پیشنهاد شغلی از یک شرکت ثبت‌شده در امارات داشته باشد. کارفرما برای او درخواست ویزای کار می‌کند که معمولاً دو‌ساله و قابل‌تمدید است.

مدارک و تست‌های ضروری

• پاسپورت با حداقل ۶ ماه اعتبار، عکس (پس‌زمینه سفید)، ویزای ورودی معتبر، قرارداد شغلی امضا‌شده نیاز است.
• گواهی سلامت پزشکی (آزمایش خون، اشعه قفسه سینه) از مراکز موردتأیید، برای دریافت کارت کار لازم است.
• در برخی مشاغل، گواهی عدم سوءپیشینه (Police Clearance Certificate) نیز لازم است.

سازوکار حمایت و مسئولیت‌پذیری کارفرما

کارفرما باید:

• دارای مجوز تجاری و کارت تأسیس معتبر باشد.
• متعهد به ثبت قرارداد کار در پلتفرم MOHRE باشد و ثبت در سیستم پرداخت دستمزد (WPS) الزامی است.

آی‌دی اماراتی (Emirates ID)

پس از تست پزشکی و ورود به امارات، کارگر باید برای دریافت Emirates ID اقدام کند؛ این شناسه برای افتتاح حساب بانکی، اجاره مسکن و خدمات ضروری نیاز است.

کارت کار (Labour Card)

پس از طی مراحل فوق و توقیع قرارداد، کارفرما برای دریافت کارت کار از طریق پلتفرم MOHRE اقدام می‌کند. این کارت معمولاً دو تا سه روز کاری آماده می‌شود. هزینه آن بستگی به سطح مهارتی دارد و بین ۳۰۰ تا ۲۰۰۰ درهم متغیر است.

وسپاری نظام کفاله (Kafala System)

در دبی تا حد زیادی سیستم کفاله اجرا می‌شود، یعنی کارگر تنها مجاز به کار برای همان کارفرما و در همان قرارداد است، مگر اینکه اجازه تغییر کارفرما طی روند قانونی اخذ شود.

حقوق و مرخصی (برابری قانونی)

کارگران غیرماهر نیز از حقوق پایه‌ای مانند مرخصی سالانه، استعلاجی و پرداخت عادلانه برخوردار هستند. قانون امارات صراحتاً منع می‌کند که کارفرما پاسپورت کارگر را توقیف کند یا او را وادار به پرداخت هزینه ویزا نماید.

حقوق متوسط کارگر غیر متخصص در دبی

در دبی، کارگران غیرماهر مثل کارگران ساختمانی، خدماتی یا نظافت معمولاً حقوقی بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ درهم در ماه دریافت می‌کنند، بسته به نوع صنعت، شرایط قرارداد، تجربه و توافق با کارفرما. حقوق متوسط کارگر غیر متخصص در دبی معادل این بازه، در ایران بین ۲۰ تا ۴۱ میلیون تومان در ماه محاسبه می‌شود. برخی سایت‌ها مانند Indeed میانگین حدود ۲۲۵۰ درهم را گزارش کرده‌اند که حدود ۳۰.۶ میلیون تومان می‌شود، و سایت SalaryExplorer میانگین حدود ۲۸۰۰ درهم (حدود ۳۸ میلیون تومان) را نشان می‌دهد.

شرایط استخدام کارگر متخصص در دبی

کارگر متخصص در امارات به افرادی گفته می‌شود که دارای مهارت، تحصیلات یا تخصصی هستند؛ مانند مهندسان، پزشکان، معلمان و تکنسین‌های فنی و در قوانین وزارت منابع انسانی و امارات (MOHRE) در سطوح ۱ تا ۳ طبقه‌بندی می‌شوند.

آگاهی از شرایط استخدام کارگر متخصص در دبی برای متقاضیان این دسته از مشاغل اهمیت زیادی دارد، چراکه مراحل قانونی، مدارک مورد نیاز و سطح ویزا بر نوع قرارداد و حقوق آن‌ها تأثیر مستقیم می‌گذارد:

• سطح ۱: مدیران، کارشناسان و مشاوران دارای مدرک دانشگاهی
• سطح ۲: افراد حرفه‌ای مانند مهندسان، پزشکان، معلمان و متخصصان فناوری اطلاعات
• سطح ۳: تکنسین‌ها و کارگران فنی دارای دیپلم یا مدارک مشابه

برای استخدام رسمی، مراحل و مدارک زیر ضروری هستند:

پیشنهاد شغلی رسمی و قرارداد کار

• کارفرما باید پیشنهاد شغلی رسمی (MOHRE Job Offer) ارسال کند.
• قرارداد کاری باید بر اساس فرمت‌های MOHRE تنظیم شده و به دو زبان عربی و انگلیسی تهیه شود. ویژگی‌هایی مانند نوع قرارداد، دوره آزمایشی (حداکثر ۶ ماه)، حقوق پایه و مزایا در آن ذکر می‌شود.

صدور مجوز کار (Work Permit)

• کارفرما باید درخواست مجوز کار را از طریق پلتفرم‌های دیجیتال MOHRE (Work Bundle) ثبت کند.
• مدارک لازم: پاسپورت با حداقل ۶ ماه اعتبار، عکس، مدارک تحصیلی تاییدشده، و گواهی سلامت پزشکی.
• هزینه درخواست مجوز و صدور کارت کار براساس سطح مهارت و طبقه‌بندی شرکت ممکن است بین ۵۰ تا ۳٬۴۵۰ درهم متغیر باشد.

مدارک تحصیلی و حرفه‌ای و بررسی آن‌ها

• مدارک تحصیلی (لیسانس برای سطوح ۱ و ۲، دیپلم برای سطح ۳) باید از سوی MOHRE احراز و تایید (Attested) شوند.
• در برخی مشاغل تخصصی (مانند پزشکی، آموزش، حقوق) ممکن است مجوز حرفه‌ای از نهادهای مربوط ضروری باشد.

آزمایش پزشکی و صدور کارت کار

• پس از ورود به امارات یا صدور اجازه ورود (Entry Permit)، کارگر موظف به انجام تست‌های پزشکی (از جمله آزمایش خون و عکس قفسه سینه) در مراکز موردتأیید است.
• پس از تایید سلامت، کارت کار (Labour Card) از MOHRE صادر می‌شود و مالکیت اقامت (Visa Stamping) انجام می‌پذیرد.

بیمه سلامت و خدمات رفاهی

• کارفرما موظف است بیمه درمانی برای کارگر فراهم کند. این بیمه از موارد الزامی قانونی است.

نظام کفاله (Kafala System)

• کارگر با ویزای کاری تحت نظام کفاله استخدام می‌شود؛ یعنی تنها مجاز به فعالیت در شرکتی است که ویزا توسط آن صادر شده—مگر در موارد خاص قانونی اجازه تغییر کارفرما وجود داشته باشد.

حقوق، مرخصی و شرایط قراردادی

• تمامی کارگران، از جمله متخصصان، مستحق مرخصی سالانه، استعلاجی و مزایای پایان خدمت هستند؛ بیمه درمانی، امنیت شغلی و جلوگیری از توقیف پاسپورت از حقوق قانونی آنان محسوب می‌گردد.
• قرارداد کاری معمولاً شامل دوره آزمایشی، شرایط پایان خدمت و اطلاع‌رسانی (Notice Period) است.

حقوق متوسط کارگر متخصص در دبی

در دبی، کارگران متخصص مانند تکنسین‌ها، نیروهای فنی یا افراد دارای مهارت‌های حرفه‌ای، معمولاً حقوقی بین ۵۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ درهم در ماه دریافت می‌کنند که این مبلغ بسته به سطح مهارت، سابقه کاری، صنعت و توافق با کارفرما متفاوت است. حقوق متوسط کارگر متخصص در دبی معادل این بازه، در ایران بین ۶۸ تا ۲۰۴ میلیون تومان در ماه محاسبه می‌شود. برخی منابع مانند سایت Indeed میانگین حدود ۱۷۵۰ درهم (معادل ۲۴ میلیون تومان) را برای کارگران متخصص سطح پایین گزارش کرده‌اند، درحالی‌که وب‌سایت Riz & Mona میانگین حقوق تکنسین‌های ماهر را حدود ۷۰۰۰ درهم (معادل ۹۵ میلیون تومان) و برای متخصصان حرفه‌ای بین ۲۰,۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰ درهم (حدود ۲۷۲ تا ۶۱۲ میلیون تومان) اعلام کرده است.

خدماتی که دولت برای کارگران در دبی ارائه میدهد

دولت دبی به دلیل حضور گسترده کارگران مهاجر، مجموعه‌ای از خدمات حمایتی و رفاهی را برای حفظ حقوق و بهبود شرایط کاری آنان ارائه می‌دهد. این خدمات از صدور مجوز کار و بیمه درمانی تا رسیدگی به شکایات و مزایای پایان خدمت را در بر می‌گیرد.

سیستم دیجیتال مجوز کار و خدمات هوشمند (MOHRE)

وزارت منابع انسانی و امارات (MoHRE) سامانه Work Bundle و خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی را راه‌اندازی کرده که صدور مجوز کار را در ثانیه و بدون کاغذبازی انجام می‌دهد و علاوه‌برآن، بیش از ۱۰۰ خدمت کاری؛ از ثبت شکایت تا لغو قرارداد و حمایت‌های حقوقی از طریق وب‌سایت، اپلیکیشن و کانال‌های دیجیتال در دسترس است.

حمایت قانونی و رفع اختلافات

طرح‌هایی مانند Know Your Rights به آموزش حقوق کارکنان کمک می‌کند. کارگران می‌توانند شکایات کارگری را از طریق وب‌سایت یا اپ MoHRE ثبت کنند.

برای ‌کارگران خانگی قوانین ویژه‌ای در نظر گرفته شده که امکان شکایت آسان، قرارداد رسمی و تغییر کارفرما را فراهم می‌آورد.

حل اختلافات با مبلغ کمتر از ۵۰.۰۰۰ درهم سریع‌تر و خارج از دادگاه معمول ممکن است.

بیمه و رفاه اجتماعی

قانون Dubai Insurance Reform کارفرما را ملزم می‌کند بیمه درمانی را برای تمام کارکنان فراهم کند؛ شرکت‌ها موظف به پوشش بیمه‌ای برای کارکنان و بیمه‌شدگان آن‌ها هستند؛ همچنین از ابتدای سال ۲۰۲۵، برنامه بیمه بیکاری برای حمایت مالی در زمان ازدست‌دادن شغل اجرا خواهد شد.

مزایای پایان خدمت و سرمایه‌گذاری

طرح جدیدی که توسط کابینه امارات تصویب شده، امکان ذخیره و سرمایه‌گذاری مزایای پایان خدمت را در صندوق‌های امن فراهم می‌کند. کارفرمایان می‌توانند کارکنان را داوطلبانه در این سامانه ثبت کرده و سه گزینه سرمایه‌گذاری (ریسک صفر، قابل‌تغییر و سازگار با شرع) را ارائه دهند.

تعطیلات، استراحت‌های ویژه و خدمات رفاهی

دولت دبی هر سال برای کارگران وسایل نقلیه تحویل (delivery workers)، ایستگاه‌های استراحت ویژه برای تابستان فراهم می‌کند؛ همچنین، در مناسبت‌هایی مانند عید فطر یا قربان، برنامه‌های فرهنگی و تفریحی ویژه‌ای برای کارگران برگزار می‌شود.

کارت تخفیف «Dubai Plus» برای کارمندان دولتی و نیمه‌دولتی

اگرچه این خدمت مخصوص همه کارگران نیست، اما کارمندان رسمی می‌توانند از کارت «Dubai Plus» برای دریافت تخفیف‌های خرید، پرداخت کشوری و حمل‌ونقل بهره‌مند شوند.